Skip to content Skip to footer

Stres Nasıl Geçer?

Stres Nasıl Geçer?

Stres, hayatımızın kaçınılmaz bir parçasıdır. Stres faktöründen sürekli olarak kaçabilmek mümkün değildir. Stresten tümüyle kaçınmak da aslında sağlıklı değildir. Sağlıksız olan aşırı stres halidir ki ruhsal ve fiziksel birçok rahatsızlık stres ile yakından ilişkilidir. 

Stres nasıl geçer sorusu ise birçok kişi tarafından dile getirilen ancak çözümü genellikle uzman psikolog desteği ile mümkün olan bir sorundur. Yazımızın devamında stres nasıl geçer sorusuna cevap arayacağız. Stresle baş etmek için siz de bizi arayabilir ve destek alabilirsiniz. 

Stres Nedir?

Fiziksel ve psikolojik isteklere karşı insan vücudunun verdiği tepki olarak tanımlanan stres günümüz rekabetçi ortamında önemli bir sorun halini almakta ve yine hayatımızın önemli bir parçası haline gelmektedir. Öyle ki son zamanlarda stres “modern toplumun hastalığı” olarak tanımlanmaktadır. 

Gün içinde hangi meslek olursa olsun insanlar stresli çalışma ortamında yoğun bir stres yüküne sahiptir. Hal böyle olunca stresten uzak durabilmek çok mümkün olamamaktadır. Stres, psikolojik ve ruhsal olarak uyumsuzluğa yol açabileceği gibi stresle başa çıkabilen kişiler bu uyumsuzluklardan daha az etkilenmektedirler. Özetle, stres nasıl geçer sorusuna cevap aramaktansa aşırı stresle baş etmek daha doğru bir terim olabilir. 

Stres tepkisi 3 farklı süreç olarak ele alınmaktadır. Ortaya çıkan ilk süreç alarm tepkisi olarak adlandırılmakta olup bu dönem kalp atışlarının ve solunumun hızlanması, tansiyon artışı şeklinde kendini göstermektedir. Stres ile karşılaşınca o durum ile savaşma ya da durumdan kaçınma şeklinde gösterilebilir. 

İkinci süreç olan direnç ile alarm tepkisi yok olmaktadır. Stresli duruma uyum sağlanırken, vücut her şey normal devam ediyor izlenimi vermesine rağmen yavaşça direncini kaybeder. Burada iki farklı davranış gösterilmektedir. Ya strese uyum sağlanır ve süreç normale döner ya da direnme ile birlikte stresle mücadele için güç denendiğinde stresli insanda gözlemlenen davranışlar ortaya çıkabilir. 

Son süreç ise tükenme aşamasıdır. Mücadele edilirken sarf edilen çaba karşılıksız kalır ve sonucunda kişinin diğer stresli durumlara da açık hale gelmesi gözlemlenebilir. Bu esnada direncin ortadan kalkması ile ilk aşamaya geri dönülür ve farklı hastalıklar ortaya çıkmaya başlayabilir.

Stresin insan yaşamında olmaması mümkün olmadığı gibi hayatımızın içinde olması gereken bir durumdur. Olumlu stresin ise belli bir oranda yararlı olacağı söylenmektedir. Yeni bir döneme geçişte yaşanabileceği gibi bu durum kişilik gelişimlerine katkı olarak düşünülebilir. Stres nasıl geçer sorusunu sormaktansa ben stresi nasıl avantaja çevirebilirim diye sormak daha mantıklıdır.

Öte yandan stresin getirdiği olumsuzlukları ortadan kaldırabildiği sürece kişi kendisi için bu süreci olumlu anlamda yönetebilir. Böylece yaşam kalitesini artırabilir. Aşırı stres nasıl geçer diye soranlara söyleyebileceğimiz şey de stresi kişinin kendi lehine çevirebilme mekanizmaları geliştirmesidir. 

Bunun için de stresle başa çıkma yollarının bilinmesi gerekmektedir. 3 aşamalı sürecin bilinmesi ve strese karşı bilincin geliştirilmesi ile stresle başa çıkma yöntemleri uygulanabilir ve istenmeyen durumlara karşı önemler alınabilir. Stresle başa çıkma yöntemleri sayesinde stres nasıl geçer sorusuna da cevap bulmuş oluruz. 

Bu yöntemler birden farklı şekilde karşımıza çıkabilmekte çünkü herkesin stresle başa çıkmaya yönelik verdiği tepkiler ve davranışlar farklıdır. Her kişi için stres yaratan durum farklı olduğu gibi bu durumlara verilen tepkiler de değişkenlik gösterecektir. Stresör veya travma unsuru dediğimiz stres belirtileri ortaya çıkaran durumlar herkeste farklı olduğu için stresle başa çıkma yöntemleri de herkes için farklılaşmaktadır. 

Bu nedenle herkes için en iyi olan bir çözümden bahsedilmemektedir. Stresle karşılaşan kişi yaşadığı zayıf noktasını fark edebildiğinde kendine uygun yöntemi bulup olgunlaştırmalıdır. Her birey kendi stresini kendisi yönetmelidir. Stres nasıl geçer sorusuna bu nedenle verilebilecek cevaplar sadece genel geçer tavsiyeler olacaktır. Önemli olan kişinin kendi stresle başa çıkma yöntemlerini geliştirebilmesidir. 

Stresle başa çıkma yöntemleri, kişinin kendince ürettiği ve çevreden gelenlerin üstesinden gelebilmek için geliştirdiği bilişsel ve davranışsal çabalar olarak tanımlanabilir. Stresli durumun getirdiği sonuçları yönetebilmek adına geliştirilir. 

İyi hissedebilmek için uygun davranışlar göstermek ya da kötü hissetmeyi engelleyen kaçınmalardan bahsedilebilir. İşte buna stres yönetimi deriz ki birçok alanda stres yönetimi artık kaçınılmaz hale gelmiştir. 

Stresle baş etme yöntemleri geliştirilmesi gerektiği gibi bu başa çıkma çabaları farklı şekillerde problem odaklı ve duygu odaklı gerçekleştirilebilir. Problem odaklı olunduğunda stres yaratan durumu ortadan kaldırmak ya da durumun etkisini azaltmaya yönelik çabalar gerçekleştirilir. 

Duygu odaklı olunduğunda ise stres yaratan durum ile mücadeleye girmek yerine durumun yarattığı etkiyi azaltmak için gerçekliğini yadsıma, ondan uzak durma ya da hissettiği olumsuz duyguları paylaşma gibi davranışlar gerçekleştirilir. Stres nasıl geçer sorusuna bu iki yaklaşımla beraber hareket ederek cevap vermek gerekmektedir.

Stresle başa çıkma yöntemleri geliştirilmesinde pek çok farklı durum etkili olmaktadır. Örneğin kişinin içinde bulunduğu çevrenin kültürel değerleri… Bir kültürde kullanılan stresle baş etme yöntemleri ile diğer kültürde kullanılanlar birbirlerinden çok farklı olabilir ve bu konuda bir kültür diğerini eleştirebilir. İşte bu sebeple stres nasıl geçer sorusunun da tek bir cevabı yoktur.

Her ne kadar farklı olsalar da burada amaç stres duygusunu tamamen yok etmek değil – değişime uyum çabası sonucu ortaya çıkan stresten tamamen kurtulmak mümkün olmayacaktır – düzeyini belli bir seviyede tutmayı öğrenmektir. Bu da psikolojik olarak gerekli olduğu kadar beden sağlığını koruyup sağlıklı yaşam sürdürebilmek için elzemdir. 

Bu sayede stresin yol açtığı olumsuz sonuçlardan mümkün olduğunca kaçınmaya çalışmak kişinin hayat kalitesini artıracaktır. Böylelikle hayatında daha çok verimlilik hissedecek ve enerjik olacaktır. 

Stres Nasıl Geçer?

Stres nasıl geçer, çok kişisel bir sorudur ve cevabı da özneldir. Stres nasıl geçer sorusuna verilecek cevaplar herkeste aynı stres azaltma etkisini göstermeyebilir. Bu nedenle stres nasıl geçer sorusunu kişinin genel bazı stresle başa çıkma yöntemleri gözden geçirerek cevaplaması gerekir. 

Kişiden kişiye değişmekle birlikte bireyin kendi alışkanlık ve hayat tarzına göre belirleyebileceği bazı stresle başa çıkma yöntemleri belirlemek mümkündür. Bu alışkanlıklar sayesinde bedende başlayan stres tepkisine karşı önlemler alınabilir. Stres tamamen ortadan kalkmaz ama stres nasıl geçer sorunsalına bir nebze yanıt bulunabilir. 

Bunun için öncelikle stres yaratan durumların olabileceği kabul edilmelidir. Sonrasında, öncelik sırasına göre planlamalar yapılabilir, yerlerine alternatifler getirilebilir. En önemlisi de kişi kendine zaman ayırarak enerji toplayabileceği, kendini dinleyebileceği bir alan yaratabilir.

  • Bedensel Hareket

Stres nasıl geçer denildiğinde ilk verebileceğiz cevap bedensel hareket düzeyinin arttırılması yönünde olacaktır. Bedende sinirsel ve duygusal değişme yaşanırken hareketin azlığı bedenin kimyasal yapısının bozulmasına yol açabilir. Bunun yaşanmaması için stres altında iken bedensel hareket iyi gelecektir. Yaşadığı stres nasıl geçer diye yakınan kişiler stres anında kısa yürüyüşler veya tempolu koşular yapabilir. 

  • Solunum Egzersizi

Stres nasıl geçer diye soranlara en basit cevaplardan biri de nefes egzersizi gerçekleştirmesidir. Derin nefes alıp vermek gerginliği azaltacaktır. Gerginlik azalırsa stres nasıl geçer? Kaslar rahatlayacak ve kişi gevşeyecektir. Rahat biçimde oturur ya da uzanır pozisyonda yavaş yavaş derin nefes almak gerekir.

  • Meditasyon

İçsel yoğunlaşma ve sakinlik yaratması sebebiyle stres nasıl geçer sorusuna cevap olarak önerebileceğimiz aktivitelerden biridir. Meditasyon ile bedeni fiziksel ve duygusal olarak dinlendirmek mümkün olacaktır. Sakin bir ortamda rahat bir duruş ile tekrar edilen zihinsel uyaran ve pasif bir tutum olarak ifade edilebilir. Bu nedenle meditasyon stres nasıl geçer diye düşünenlerin yapabileceği bir aktivitedir. 

  • Beslenme

Beslenme düzenini değiştirmeden stres nasıl geçer diye düşünmek gaza basmadan arabanın gideceğini düşünmeye benzer. Bazı yiyeceklerin stres tepkisini azalttığı ya da artırdığı şeklinde araştırmalar yer almıştır. Yetersiz kalori, mineral ve vitamin eksikliği, rafine şekerin aşırı alımı gibi pek çok etken stresle ilgili hastalıklara yakalanmayı kolaylaştırabilir.

  • Toplumsal Destek

Stres nasıl geçer? Kişinin sosyal desteği yardımıyla. Bireyin başka kişiler ya da gruplarla iletişimi kendi duygularını açıklama olanağı, anlamlılık duygusu kazanmasını, yararlı bilgiler ve pratik yardımlar almasını sağlayacaktır. Araştırmalar, yalnız yaşayan kişilerin stresle ilgili hastalıklara karşı daha duyarlı olduğunu göstermiştir. Stres nasıl geçer sorusuna verilecek en genel cevap da toplumsal desteğin sağlanması olacaktır. 

İşyerinde Stres Nasıl Geçer?

İş ortamı kişinin en çok stres yaşadığı ortamlardan biridir. Haliyle çalışan birçok kişinin aklından geçen soru da şudur: İş yerinde stres nasıl geçer? 

İş yerinde stresle başa çıkabilmek için stres kaynaklarını kontrol etmek ya da azaltmak etkili olacaktır. Stres nasıl geçer sorusuna cevap bulabilmek için öncelikle sorunun kökenine inmek gerekir. Bir başka deyişle, stres nasıl geçer sorusunun cevabı stres kaynağını bulmakla fark edilebilir. 

Bu anlamda daha az merkeziyetçi bir yapı kurmak önemli stresle başa çıkma yöntemleri arasında yer alabilir. Aynı zamanda verilen işin zenginleştirilmesi de stres kaynaklarını azaltacaktır. İş ortamında yaşanan rol çatışmaları nedeniyle oluşan stres kaynaklarını azaltmak için rollerin belirsizliği kaldırılabilir. 

Elbette tüm bunlar için yöneticilere düşen görevler yerine getirilmelidir. Bu yüzden iş yerinde stres nasıl geçer sorusuna cevabı verebilecek olan kişilerden biri de yöneticinizdir.

Stres ile ilişkili olabilecek bazı etmenlere baktığımızda benlik saygısı ile stres arasında ilişki olduğu gösterilmiştir. Devamlı yaşanan kaygılı hal ile ya da psikolojik destek bulunamadığında iş yaşamı ve günlük hayatta güçlük ile karşılaşan kişilerin zamanla benlik saygısında düşüş görülebilir. 

Kişinin kendine verdiği değeri ifade eden benlik saygısı, kendini değerlendirdikten sonra benliğini onaylaması ile ortaya çıkan beğeni durumudur. Bu sayede kişi kendini objektif olarak değerlendirebilirken güçlü yanları ile gurur duyup zayıf yanları için kendini geliştirmeye çalışır ve başa çıkma yollarını daha etkili biçimde kullanmaya özen gösterir. 

Çünkü stresli bir durum ile karşılaşıldığında verecekleri tepkilerde daha rahat olacakları için durumun olduğundan daha zor görünmesine izin vermezler. Stresli bir durumda yaşanan sorun çözebilme becerisinin azalması ya da seçenekleri görememek gibi olumsuz sonuçları bu sayede çok daha az yaşayacaklardır.

Cinsiyet ile stres arasındaki bağlantıya bakıldığında aralarında bir ilişki olduğu gösterilmiştir. Stresle başa çıkma puanları karşılaştırıldığında kadınların puanının erkeklere göre daha yüksek olduğu görülmektedir. 

Stresle başa çıkma yöntemleri tercih edilirken kadınlar erkeklere göre kendine güvenli ve iyimser ile sosyal destek arama yaklaşımını tercih etmişlerdir. Buna bağlı olarak kendilerine olan güvenlerinin de erkeklere göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. Bu nedenle stres nasıl geçer diye kendine soran kadınların erkeklere göre cevabı bulma ihtimalleri de daha yüksektir. 

Stresle başa çıkma yöntemleri sayesinde – ister bireysel ister örgütsel olsun-  ortaya çıkan gerilim ve benlik saygısındaki düşüş azalacaktır. Kullanılan yöntemlerde kendine güvenli bir yaklaşım edinilir, sosyal destek almak tercih edilir ise stresli durumlar olumlu bir şekilde karşılanacaktır. 

Bunların geliştirilebilmesi için aktif başa çıkma yöntemlerine yönelik eğitim programlarına katılım sağlanabilir. Uzman psikolog desteği alınabileceği gibi bireysel baş etme stratejileri kapsamında yakınları ile duygularını paylaşması stresli durumlara engel olabilir. Aslında stres nasıl geçer diye kendinize sormaktansa bu soruyu bir uzmana sormak daha doğru olacaktır. 

Ayrıca stresli bireylere güven duygusu hissedebilecekleri, dostane arkadaşlık edinmeleri tavsiye edilir. Aynı zamanda kişilerin erken yaşlarında problem çözme stratejilerini geliştirmelerine yardımcı olmak ve kendilerini ifade edebilmeleri için zengin bir yaşantı sunulabilmelidir.

Sonuç olarak, günümüzde değişimin kaçınılmaz olması ile yeni olan her şeye uyum sağlama çabasıyla ortaya çıkan stres de insanlar için kaçınılmaz olmaktadır. Daha az stresle yaşayabilmek ve yaşam kalitesinin artırılması için stresle başa çıkma davranışlarının uygulanması faydalı olacaktır. 

Benlik algısını geliştiren etkinlikler, sosyal ilişkilerin artması, kendilerini ifade edebilecekleri sosyal ortamların sunulması ve bu ortamlarda yer almaları stresin azalmasına ve mutluluklarının artmasına olanak sağlayacaktır. 

Tüm bunlara yardımcı olabilmek adına üniversite ve çeşitli programların koruyucu ve önleyici ruh sağlığı çalışmaları halka tanıtılmalı, bu alanda çalışmalar yürüten hizmet müdürlükleri yaygınlaştırılmalıdır. Özetle; stres nasıl geçer sorusunun çok da basit cevapları yoktur çünkü stres karmaşık bir yapıdır ve birçok nedene bağlıdır. 

Mentalium Psikoloji Kadıköy psikolog alternatifleri arasında öne çıkan bir psikolojik danışmanlık merkezidir. Eğer aradığınız İstanbul psikolog seçenekleri arasında uygun fiyatlı, etik çalışan ve kurumsal bir merkez ise bizi tercih edebilirsiniz.

Mentalium Psikoloji © 2024. Tüm Hakları Saklıdır.